Perspektywy wdrażania pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych na przykładzie Szwajcarii

W dniach 22-26 stycznia 2024 r. w Genewie odbyło się 18. spotkanie ekspertów ds. pojazdów zautomatyzowanych, autonomicznych i połączonych (GRVA). Jednym z tematów omawianych podczas wydarzenia były kwestie uregulowań prawnych w zakresie zautomatyzowanej jazdy w Szwajcarii. Szwajcaria jako jeden z pierwszych krajów, poza dyskusjami dotyczącymi wymagań technicznych systemów jazdy automatycznej (ang. Automated Driving Systems – ADS), rozpoczyna wdrażanie dopuszczenia pojazdów wyposażonych w ADS w ruchu drogowym. W tym celu opracowano zasady współpracy, zakres obowiązków i podział odpowiedzialności miedzy urzędami biorącymi udział w wydawaniu specjalnego zezwolenia na testowanie pojazdów z ADS w ruchu drogowym. Wdrożenie nowych przepisów umożliwi testowanie pojazdów o stopniu automatyzacji wg SAE 3 i 4.

Szwajcaria należy do krajów, które są otwarte na testowanie i wdrażanie mobilności zautomatyzowanej i autonomicznej. Władze tego kraju dostrzegają potencjał jaki stwarza wykorzystanie pojazdów zautomatyzowanych, w tym możliwości ich wzajemnego komunikowania się, zarówno na potrzeby mobilności indywidualnej, jak i transportu publicznego. Perspektywy wzrostu bezpieczeństwa i wygody przemieszczających się osób oraz polepszenia dostępności transportu dla osób starszych, niepełnosprawnych i dzieci, przyczyniają się do podejmowania działań mających na celu uregulowanie zasad prowadzenia testów w ruchu drogowym (jazd testowych) z udziałem pojazdów o wysokim stopniu automatyzacji.

W ramach nowelizacji ustawy o ruchu drogowym, 17 marca 2023 r. szwajcarski parlament przyznał Radzie Federalnej (organowi pełniącemu w Szwajcarii funkcję rządu) uprawnienia do regulowania ruchu pojazdów zautomatyzowanych. Oczekuje się, że obecnie opracowywane przepisy wejdą w życie na początku 2025 r., a nowelizacja umożliwi poruszanie się po drogach w Szwajcarii pojazdów o pojazdów o 3 i 4 stopniu automatyzacji wg SAE (aktualne przepisy dopuszczają poziomy 0-2). Nowe przepisy mają objąć następujące rodzaje pojazdów wyposażonych w ADS:

  • pojazdy, które nadal wymagają obecności kierowcy, ale mogą pokonywać określone odcinki trasy w trybie automatycznym z wykorzystaniem systemów określonych w UN-R157 – Automated Lane Keeping Systems (ALKS).
  • pojazdy bez kierowcy, które mogą pokonywać określone, zatwierdzone wcześniej trasy.
  • pojazdy wyposażone w zautomatyzowany system parkowania, czyli tzw. pojazdy dwusystemowe, które mogą parkować bez kierowcy na autoryzowanych wcześniej miejscach parkingowych.
Pojazdy zautomatyzowane mogą być wykorzystywane komercyjnie i mogą być przeznaczone do przewozów osób lub towarów.

Pojazdy o 5 stopniu automatyzacji nie są jeszcze przedmiotem ustaleń.

Źródło:
Regulating automated driving in Switzerland, Informal document GRVA-18-13 submitted by the expert of Switzerland – Armin Jost, 18th GRVA, 22-26 stycznia 2024
Automated driving. Fact sheet for conducting pilot tests in Switzerland, Federal Roads Office (FEDRO) Information and Communication Section, Federal Department of the Environment, Transport, Energy and Communications (DETEC), Version 4.0, 25.10.2022.