Blog

W dniu 12 lipca 2024 r. w dzienniku urzędowym Komisji Europejskiej zostało opublikowane Rozporządzenie o sztucznej inteligencji (AI Act, ang. AI – Artificial Intelligence), czyli Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828.

Jest to pierwszy na świecie akt prawny, który w sposób kompleksowy reguluje kwestie dotyczące szeroko rozumianego wykorzystania sztucznej inteligencji. AI Act określa ramy prawne na potrzeby rozwoju, wdrażania i użytkowania sztucznej inteligencji na terenie Unii Europejskiej. Regulacje zawarte w nowym rozporządzeniu dotyczą różnych, ważnych obszarów praktycznych zastosowań sztucznej inteligencji, takich jak transport, opieka zdrowotna, edukacja czy rynek pracy, a także wykorzystania AI przez sektor publiczny (np. policja, sądy).

Unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji ma na celu zapewnienie bezpiecznego, odpowiedzialnego i etycznego wykorzystania technologii sztucznej inteligencji, z uwzględnieniem praw obywateli, przy jednoczesnym wspieraniu rozwoju i wdrażania innowacji technologicznych bazujących na sztucznej inteligencji. Zgodnie z nowymi przepisami, systemy AI na europejskim rynku będą musiały spełniać konkretne normy i standardy, co przełoży się na wysoki poziom ochrony praw obywateli i konsumentów, a także zwiększenie zaufania społecznego do nowych technologii.

AI Act odgrywa znaczącą rolę w aspekcie wdrażania pojazdów o wysokim stopniu zautomatyzowania i autonomicznych z uwagi na coraz większe zastosowanie w tym sektorze zaawansowanych technologii, w których stosuje się sztuczną inteligencję, np. związanych z rozpoznawaniem i analizą obrazu lub przetwarzaniem języka naturalnego. Pojazdy są obecnie wyposażone w różnego rodzaju systemy zwiększające komfort i bezpieczeństwo podróżowania, które działając z wykorzystaniem komend głosowych ułatwiają wiele czynności. Analiza danych pozyskiwanych przez pojazdy w połączeniu z odbieranymi przez nie komunikatami głosowymi pozwala dzięki sztucznej inteligencji dostosować ustawienia samochodu do indywidualnych potrzeb kierowcy, a czujniki sterowane przez AI ostrzegają kierującego przed niebezpiecznymi sytuacjami (np. wykrywają zmęczenie kierowcy, zachęcają do odpoczynku, przypominają o konieczności zapięcia pasów).

Sztuczna inteligencja ma duże znaczenie w motoryzacji także dlatego, że mobilność zautomatyzowania i autonomiczna wymaga gromadzenia, przetwarzania i analizowania dużej ilości danych pochodzących zarówno z pojazdów, jak i z ich otoczenia, a to wiąże się z ryzykiem utraty danych lub nieuprawnionego ingerowania w ich zawartość. Dane i informacje przetwarzane na potrzeby innowacyjnych rodzajów mobilności, dotyczą np. identyfikacji otoczenia pojazdu w ruchu, warunków panujących na drodze, lokalizacji, zużycia paliwa, stanu technicznego pojazdu czy samopoczucia kierowcy. Upowszechnienie mobilności zautomatyzowaniej i autonomicznej, bazującej na sztucznej inteligencji, ma celu poprawę bezpieczeństwa jazdy, zmniejszenie liczby wypadków drogowych oraz zoptymalizowanie stylu jazdy skutkujące ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych, dlatego zapewnienie bezpieczeństwa w wykorzystaniu technologii sztucznej inteligencji w tym zakresie jest bardzo ważne.

Szerokie wykorzystanie sztucznej inteligencji sprzyja szybkiemu i efektywnemu projektowaniu systemów i rozwiązań, które poprawiają bezpieczeństwo i komfort jazdy, ale niezbędne są uregulowania, które zagwarantują bezpieczeństwo oraz zapewnią odpowiedzialne i etyczne wykorzystanie innowacyjnych technologii.

Parlament Europejski przyjął rozporządzenie o sztucznej inteligencji w marcu 2024 r., a Rada UE zatwierdziła je w maju 2024 r. Rozporządzenie będzie w pełni stosowane po 24 miesiącach od wejścia w życie, ale niektóre jego części będą miały zastosowanie wcześniej. Ministerstwo Cyfryzacji pracuje obecnie nad projektem ustawy, która pozwoli na wdrożenie tych regulacji na gruncie krajowym i stosowanie AI Act w Polsce.

Korzyści wynikające z AI Act

Użytkownicy indywidualni

• jednolite ramy prawne w zakresie wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej,
• uwzględnienie praw konsumentów do ochrony danych gromadzonych na potrzeby zaawansowanych technologii bazujących na sztucznej inteligencji,
• zapewnienie wysokiego poziomu ochrony przed szkodliwymi skutkami systemów wykorzystujących sztuczną inteligencję,
• zwiększenie zaufania społecznego do nowych, innowacyjnych technologii.

Producenci pojazdów

• jednolite ramy prawne w zakresie rozwoju, wprowadzania do obrotu lub oddawania do użytku systemów sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej,
• bezpieczne, odpowiedzialne i etyczne stosowanie technologii wykorzystujących sztuczną inteligencję,
• wspieranie rozwoju i wdrażania innowacji technologicznych bazujących na sztucznej inteligencji,
• odpowiedzialne i etyczne gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie dużej ilości danych pochodzących zarówno z pojazdów, jak i z ich otoczenia, wykorzystywanych przez sztuczną inteligencję na potrzeby zaawansowanych technologii,
• ograniczenie ryzyka utraty danych wykorzystywanych przez sztuczną inteligencję lub nieuprawnionego ingerowania w ich zawartość,

Źródło:
Ministerstwo Cyfryzacji, Europejski AI Act opublikowany, 12 lipca 2024 r. https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/europejski-ai-act-opublikowany
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689
The European Parliament, https://www.europarl.europa.eu/topics/en/article/20230601STO93804/eu-ai-act-first-regulation-on-artificial-intelligence#next-steps-7