Blog

Wdrażanie pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych wiąże się z zapotrzebowaniem – ze strony przemysłu motoryzacyjnego – na pracowników posiadających określone kompetencje, szczególnie w obszarze technologii i oprogramowania. W dobie rozwijających się nowych technologii, umiejętności posiadane obecnie nie będą wystarczające za kilka lat. W Polsce kształcenie przyszłej kadry specjalistów w zakresie pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych nie jest realizowane na tak dużą skalę jak w innych krajach. Sytuacja jest jednak dynamiczna i kształtuje się wraz z rozwojem potrzeb biznesowych. Przyjmuje się, że wzrośnie zapotrzebowanie na pracowników w zawodach związanych z informatyką, mechatroniką, bezpieczeństwem czy zaawansowaną analizą danych. Wśród umiejętności wymaganych do pracy na potrzeby produkcji i eksploatacji pojazdów autonomicznych wymienia się m.in. znajomość programowania w językach C, C++, Python, wiedzę i umiejętności z zakresu przetwarzania obrazu, sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, a także umiejętności w zakresie inżynierii elektrycznej i projektowania. Niezbędna w branży transportowej będzie znajomość software’u i hardware’u, a także umiejętność zarządzania np. flotami pojazdów autonomicznych. 

Przewiduje się, że tzw. kompetencje fizyczne będą mniej potrzebne niż obecnie, za to wzrośnie zapotrzebowanie na pracowników, którzy będą w stanie zarówno obsługiwać urządzenia, jak i posiadać wiedzę z zakresu robotyki. Od pracowników biurowych w tej branży wymagana będzie umiejętność myślenia analitycznego, kojarzenia faktów, kreatywność i przede wszystkim umiejętność pracy zespołowej.

Obecny poziom rozwoju i wdrożenia pojazdów autonomicznych w Polsce wymaga jeszcze wielu lat pracy, dlatego tak istotne jest kształcenie specjalistów, którzy przyczynią się do pokonywania barier związanych z ich wdrażaniem. Ważne jest, aby następne pokolenie pracowników było kształcone w zakresie umiejętności, które będą wkrótce poszukiwane na rynku pracy, zatem konieczne jest poszerzenie oferty programów kształcenia, które umożliwią dzisiejszym studentom i pracownikom z różnych dziedzin ukierunkowanie swojej wiedzy, umiejętności i kompetencji na rozwój nowoczesnych rozwiązań transportowych.

W ramach realizacji projektu AV-PL-ROAD konsorcjum, w którego skład wchodził Instytut Transportu Samochodowego, Politechnika Warszawska i Ministerstwo Infrastruktury, opracowało wytyczne dla potrzeb kształcenia wykwalifikowanych kadr technicznych i managerskich w zakresie pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych [8]. Inspiracją stały się doświadczenia zaawansowanych ośrodków badawczo-naukowych i dydaktycznych, a zgromadzona wiedza była przyczynkiem do utworzenia na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej, na II stopniu magisterskich studiów stacjonarnych, specjalności „Pojazdy autonomiczne i systemy transportu autonomicznego” [6]. Ponadto na Politechnice Warszawskiej, na I stopniu inżynierskim utworzono specjalność o nazwie „Nowoczesne technologie w transporcie drogowym”, wychodząc tym samym naprzeciw zapotrzebowaniu na specjalistów w tej dziedzinie [5]. 

Opracowano także podręcznik pt. „Pojazdy autonomiczne i systemy transportu autonomicznego”, kompendium wiedzy dla słuchaczy studiów I, II i III stopnia oraz studiów podyplomowych na kierunkach związanych z transportem, mechatroniką, dla powstających na uczelniach technicznych specjalności dedykowanych pojazdom autonomicznym i systemom transportu autonomicznego. Była to pierwsza na polskim rynku, wydana w 2020 r., książka dotycząca pojazdów autonomicznych i systemów transportu autonomicznego [7]. 

Wiele uczelni krajowych, dostrzegając potrzebę kształcenia przyszłej kadry specjalistów w zakresie pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych, także uruchamia dedykowane tej tematyce kierunki studiów. Każda taka inicjatywa napawa optymizmem. Przykładowo, w nadchodzącym roku akademickim nowe studia podyplomowe „Oprogramowanie w Automotive dla współczesnej mobilności – Cyfryzacja w Automotive” uruchamia Wydział Mechaniczny Technologiczny Politechniki Śląskiej. Studia pozwolą na pozyskanie wiedzy, umiejętności i kompetencji umożliwiających poszerzone rozumienie zagadnień branży automotive, ze szczególnym uwzględnieniem cyfryzacji i oprogramowania współczesnych pojazdów samochodowych, a także systemów jazdy autonomicznej, czy też cyfrowego otoczenia samochodu i współczesnej mobilności [2]. 

Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej oferuje interdyscyplinarną specjalność na stopniu magisterskim „Inteligentne Platformy Autonomiczne”, związaną bezpośrednio z automatyzacją środków transportu. Wybierając ten kierunek studenci mają okazję zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie pojazdów autonomicznych, zdalnego sterowania, konstrukcji dronów zarówno naziemnych jak i latających. Przedmiotem studiów jest wiedza odnosząca się do informatycznych systemów wykorzystywanych w układach wspomagania i autonomicznego sterowania pojazdami, a także wiedza i umiejętności konieczne do projektowania i budowy autonomicznych platform jezdnych i autonomicznych statków powietrznych. Program studiów obejmuje także przedmioty dotyczące bezpieczeństwa oraz regulacji prawnych użytkowania bezzałogowych statków powietrznych i platform autonomicznych [1].

„Roboty i Systemy Autonomiczne” to specjalizacja studiów magisterskich prowadzona przez Instytut Robotyki i Inteligencji Maszynowej Politechniki Poznańskiej na kierunku Automatyka i Robotyka. Specjalizacja ta pozwala na zdobycie kwalifikacji w zakresie robotyki, programowania, uczenia maszynowego i systemów autonomicznych [3]. 

Studia magisterskie na kierunku transport o specjalności: „Pojazdy autonomiczne, e-mobilność i inteligentne systemy w transporcie” oferuje niepubliczna placówka szkolnictwa wyższego – Uczelnia Techniczno-Handlowa im. H. Chodkowskiej w Warszawie [4]. 

Przedstawione, wybrane propozycje kształcenia specjalistów w zakresie pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych są jedynie przykładem i nie stanowią wyczerpującego zestawienia oferty krajowych wyższych uczelni, jednak mogą stać się zachętą dla osób zainteresowanych podnoszeniem kwalifikacji do poszukiwania interesujących kierunków studiów i czerpania korzyści z coraz większej i bardziej urozmaiconej oferty krajowych wyższych uczelni, ukierunkowanej na potrzeby jednej z najbardziej rozwijających się oraz perspektywicznych gałęzi gospodarki, jaką jest przemysł motoryzacyjny uwzględniający potrzeby nowoczesnej mobilności.

Źródło:
[1] https://www.polsl.pl/rau/mgr-inf-spec-inteligentne-platformy-autonomiczne-ipa/
[2] https://www.polsl.pl/rmt/oprogramowanie-w-automotive-dla-wspolczesnej-mobilnosci-cyfryzacja-w-automotive/
[3] https://risa.put.poznan.pl/
[4] https://www.uth.edu.pl/oferta-studiow/magisterskie/transport
[5] https://www.wt.pw.edu.pl/index.php/Kandydaci/Studia-I-stopnia/Opis-specjalnosci/Nowoczesne-technologie-w-transporcie-drogowym
[6] https://www.wt.pw.edu.pl/index.php/Kandydaci/Studia-II-stopnia/Opis-specjalnosci/Pojazdy-autonomiczne-i-systemy-transportu-autonomicznego
[7] Choromański W., Grabarek I., Kozłowski M., Czerepicki A., Marczuk K., Pojazdy autonomiczne i systemy transportu autonomicznego, PWN, 2020 (https://ckpap.its.waw.pl/2020/04/15/pojazdy-autonomiczne-i-systemy-transportu-autonomicznego/).
[8] Grabarek I., Kozłowski M., Czerepicki A., Bęczkowska S., Zysk Z., Przygotowanie ramowych rozwiązań organizacyjno-prawnych do wdrożenia pojazdów zautomatyzowanych i autonomicznych w Polsce. Katalog potrzeb, barier i wytycznych dla potrzeb kształcenia wysoko wykwalifikowanych kadr technicznych i managerskich w zakresie CAD w Polsce, Dokumentacja z zadania 6 projektu AV-PL-ROAD, zasoby własne ITS.